Thành triệu phú nhờ cây rau ngót huyền thoại

Rau ngót hay bù ngót, rau tuốt, hay bồ ngót là một loài cây bụi mọc hoang ở vùng nhiệt đới Á châu nhưng cũng được trồng làm một loại rau ăn ở một số nước, như ở Việt Nam.

Trong các loại rau, rau ngót là loại có nhiều chất bổ. Ngoài việc cung cấp cho cơ thể nhiều vitamin và muối khoáng, canxi, photpho, vitamin C, rau ngót còn có một lượng chất đạm (protid) đáng kể. Tỷ lệ protid trong rau ngót nhiều gần gấp đôi rau muống và tương đương với một số loại đậu như đậu ván, đậu đũa, đậu cô ve... là những thức ăn thực vật từ xưa vẫn nổi tiếng giàu chất đạm.

Chính vì những đặc tính trên, rau ngót trở nên không thể thiếu trong thực đơn của các bà nội trợ. Tuy nhiên, cùng với rau muống, giá đỗ, rau bí, cải, xà lách... rau ngót cũng được xếp vào nguy cơ về dư lượng thuốc bảo quản, bảo vệ thực vật vượt ngưỡng.

Cuối năm ngoái, tại một cuộc họp của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về an toàn thực phẩm, ông Nguyễn Xuân Hồng - Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho biết qua thu thập và kiểm nghiệm ngẫu nhiên 25 mẫu rau ngót bán tại 7 chợ đầu mối trên địa bàn Hà Nội và TP.HCM, đã phát hiện có tới 7 mẫu chứa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (thuốc trừ sâu) vượt quá giới hạn cho phép, 15 mẫu dưới mức cho phép, chỉ có 3 mẫu không có thuốc bảo vệ thực vật.

Theo khảo sát của phóng viên tại các chợ và một số siêu thị rau ngót được bán rất chạy. Khi được hỏi làm thế nào để chọn được mớ rau ngót an toàn, chị Nguyễn Thu Hương (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết: "Hàng ngày mình đi chợ nhưng không biết chọn rau nào đảm bảo cả. Có lẽ rau già, cằn cằn, rau sâu một chút sẽ để được lâu hơn".

Tại quầy rau quả của một siêu thị trên địa bàn quận Thanh Xuân (Hà Nội), bác Nguyễn Thị Loan, nhà ở Trần Duy Hưng cho rằng: "Thực phẩm được đề là sạch nhưng chưa chắc đã sạch. Sạch hay bẩn do tâm của người bán hàng thôi. Hàng ngày mình vẫn phải ăn nên cũng không tránh được chuyện mua phải rau không an toàn".

Từ đó, có thể thấy rau sạch vẫn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của người nội trợ hiện nay. Đó cũng là phân khúc rộng lớn cho những người muốn khởi nghiệp từ trồng rau.

Điển hình làm giàu từ rau ngót

Khi nghe đến chuyện làm giàu từ rau ngót của anh Nguyễn Xuân Thuỷ (SN1981) ở xã Xuân Hà, Phúc Thọ, Hà Nội, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng bởi cây rau có giá trị thấp này lại giúp anh thu về từ 250-300 triệu đồng mỗi năm bên cạnh nhiều loại rau và cây ăn quả khác.

Là con thứ hai trong gia đình có ba chị em, bố là bộ đội mất sức, mẹ làm nông nghiệp. Cuộc sống “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” của bố mẹ vẫn không giúp gia đình cải thiện hơn về kinh tế. Anh Thuỷ cho biết: “Nhà mình xưa nghèo lắm. Mình nhớ rất ít khi nấu nhiều cơm. Chỉ hôm nào có khách mới thấy nấu nhiều cơm thôi, nên mình chỉ thích ốm để được ăn cháo”.

Bác Cao Thị Sơn, mẹ anh Thuỷ không giấu nổi xúc động khi nghĩ về những ngày khốn khó: “Một ngày chỉ ăn một bữa cơm trưa thôi, sáng ăn cháo, tối ăn ngô, gọi là có gạo, cũng có nấu nhưng nấu ít thôi, để dành ai đến chơi mới nấu nhiều”.

Học hết cấp ba, anh Thuỷ xin theo học nghề lái xe để thoả ước mơ được đi đây đó nhưng bố mẹ không đồng ý. Cuối cùng, anh cương quyết xin bố mẹ cho vào nam làm ăn với quyết tâm nếu không thành đạt sẽ không trở về.

Sau khi bươn chải đủ các nghề kiếm sống, anh Thuỷ được nhận vào làm tại một công ty giầy da được gần 1 năm. Do tay nghề giỏi, anh được xếp làm tổ trưởng với mức lương cũng mua được 1 chỉ vàng, cao nhất trong số các bạn bè hồi đó. Tuy nhiên, tiền có bao nhiêu cũng tiêu hết, đến tuần cuối cùng của tháng anh chỉ ăn mỳ gói thay cơm.

Năm 2005, anh Thuỷ nghe lời bố về quê trồng cây ăn quả như ước mơ thời phổ thông. Anh vay mượn bạn bè đứng ra thầu 20.000m2 đất. Trúng thầu, anh mua 3.000 cây cam canh và 500 cây bưởi diễn với ước mơ 3.000 cây cam canh, năng suất 60-70 tấn/năm sẽ cho doanh thu trên 1 tỷ đồng. Nhưng tiền thu về thì không thấy, mà anh bị thiệt hại 300-400 triệu đồng. Kỹ thuật không có, những cây cam canh và bưởi diễn không ra quả, anh đành chặt làm củi đun vài năm không hết.

Chưa hết, anh tiếp tục vay tiền mua đàn ngan 500 con. Khi mua vào giá cao, khi bán giá sụt mạnh, không ai mua khiến anh phải bán rong, bán rẻ như cho.

Thế và chuyện cổ tích làm giàu của chàng trai trẻ đã nảy mầm từ cây rau ngót mọc dại trong vườn nhà. Khi cây rau ngót mà anh “nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa” hàng ngày đã lớn, anh tiến hành cắt cành đem giâm thành những cây con. Dần dần, diện tích rau ngót mỗi lúc một nhân rộng như câu chuyện bà chúa bèo hoa dâu.

Kỹ thuật trồng rau ngót

Anh Nguyễn Xuân Thuỷ, người đầu tiên biến cây rau ngót mọc dại trong vườn nhà thành mô hình lớn, cung cấp rau ra thị trường nội thành Hà Nội và TP Sơn Tây cho biết: “Rau ngót sống được từ 5 đến hơn 10 năm nếu chăm sóc tốt. Chỉ cần trông một lần sẽ cho thu mãi”.

Rau ngót thích hợp trồng từ tháng 3 đến tháng 8, tuy nhiên theo kinh nghiệm riêng của anh Thuỷ, trồng rau ngót vào mùa hè đảm bảo độ ẩm vì có nguồn nước sạch tưới rau.

Có thể trồng cây rau ngót từ hạt nhưng tỷ lệ nảy mầm thường rất thấp và thời gian cho thu hoạch lâu. Để trồng giâm cành, trên những cây bồ ngót sinh trưởng mạnh (cây khoảng 6 – 8 tuổi sau khi trồng), không sâu bệnh hại để chọn những cành khoẻ, cành bánh tẻ (không già, không non) – cành vừa hoá nâu, sau đó cắt từng khoảng dài 20 cm để làm giống cho vụ sau.

Cây rau ngót rất dễ trồng, thích hợp trên nhiều vùng đất, nhưng đất không bị nhiều phèn và mặn là được. Tốt nhất là trồng trên đất thịt nhiều bùn, thoát nước tốt.

Do cây rau ngót thu hoạch liên tục, sau mỗi lần thu hoạch có thể chỉ bón cho cây 1 lần phân và khoảng 6 tháng nên bón thêm phân hữu cơ cho cây.

Trên diện tích rộng 20.000m2 với cây rau ngót là chủ đạo, anh Thuỷ bố trí 10 giếng khoan để cung cấp nước tưới cho cây. Cây trồng mới thì 3 tháng mới cho thu hoạch, sau đó cứ 20-25 ngày được thu hoạch khi mầm lên đủ 30-40 phân. Nếu tiêm thuốc kích thích thì chỉ 5-10 ngày là cắt được rau đi bán nhưng anh Thuỷ nhất quyết nói không với loại “thuốc độc" này.

Lứa đầu tiên, anh bán cho bà con rồi được giới thiệu ra bên ngoài, nhiều thương lái về lấy buôn. Tính đến nay, cây rau ngót “huyền thoại” của anh đã được nhân lên thành những khoảng xanh bát ngát trên cánh đồng ven sông Hồng. Tổng số rau của anh cho thu nhập khoảng 500 triệu/tháng, trong đó rau ngót chiếm đến một nửa thu nhập.

Anh Thuỷ cho biết, mỗi ngày nhân công của anh thu chừng 400-500 mớ rau ngót và cắt buôn cho khách khoảng hơn tạ nữa. Nguồn thu 1 triệu đồng/ngày có lẽ là mơ ước của rất nhiều người trồng rau như anh. Không dừng lại ở đây, anh dự định mở rộng diện tích rau với tham vọng thu 1 tỷ đồng mỗi năm từ cây rau ngót.

Không chỉ làm kinh tế giỏi, anh Thuỷ còn làm trưởng thôn, hăng hái giúp đỡ bà con cải thiện kinh tế gia đình. Năm 2003, anh được Trung ương Đoàn TNCS HCM trao tặng giải thưởng Lương Đình Của.

Anh Nguyễn Quang Sáng – Bí thư Đoàn xã Vân Hà cho biết, anh Nguyễn Xuân Thuỷ là gương điển hình về làm giàu trên quê hương. Từ mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng thành công này, địa phương tiến sẽ rút kinh nghiệm và nhân rộng ra trên toàn xã.