Lúa trổ không đều, công ty bán giống né... bồi thường

Những ngày này, nông dân ấp Vĩnh Lợi 1, xã Châu Phong, TX Tân Châu (An Giang) đang mất ăn mất ngủ vì tình trạng lúa trổ không đều.

Dự kiến thiệt hại năng suất khá lớn. Ngành chuyên môn và chính quyền địa phương đã vào cuộc cùng bà con nông dân đòi công ty bán giống bồi thường.

Ruộng lúa trổ bông không đều, ảnh hưởng lớn đến năng suất

Cụ thể, đầu vụ HT 2017, 21 hộ nông dân trên địa bàn ấp Vĩnh Lợi 1 đi tìm mua giống lúa AGPPS 114 do 2 cửa hàng vật tư nông nghiệp Thanh Vũ ở ấp Vĩnh Lợi 1 và Xuân Thảo ở ấp Vĩnh Lợi 2, thuộc xã Châu Phong cung ứng. Đây là giống lúa khá "hot" của Tập đoàn Lộc Trời, đã khẳng định được tên tuổi. Tuy nhiên do nhầm lẫn, chỉ để ý mỗi chữ số "114" trên bao bì nên nhiều hộ lại mua giống lúa OM 6976 114 cấp giống xác nhận của Cty TNHH MTV Giống cây trồng Trương Nhứt, địa chỉ ấp Vĩnh Bình, xã Vĩnh Thạnh Trung, huyện Châu Phú sản xuất về sạ.

Sau một thời gian chăm sóc, người dân chưng hửng vì ruộng lúa đều có chung 1 tình trạng mà theo nhiều người là… chưa từng gặp trong đời. Trên ruộng lúa sạ cùng ngày có tới 3 giai đoạn trổ - 1 phần cong trái me, 1 phần trổ nửa bông, 1 phần đang tròn mình chuẩn bị trổ. Chị Trần Thị Ngọc bất lực đứng nhìn 19 công lúa từ lúc sạ cho tới 53 ngày đang trổ. Trong khi ruộng kế bên chưa trổ thì ruộng nhà chị đã trổ hết, nhưng nhấp nha nhấp nhô.

Theo rà soát của UBND xã Châu Phong thì có gần 30ha lúa gặp tình trạng trên. Riêng một hộ ngụ tại ấp Vĩnh Lợi 1, xã Châu Phong nhưng canh tác tại xã Thới Sơn, huyện Tịnh Biên có 16,2ha mua giống tại cửa hàng Xuân Thảo ở ấp Vĩnh Lợi 2, xã Châu Phong là bị thiệt hại nặng nhất. Nhiều hộ khác mua giống lúa của 2 đại lý nói trên nhưng chưa đến thời điểm lúa trổ bông nên đang đứng ngồi không yên.

Hiện UBND xã đã báo cáo UBND thị xã. UBND thị xã đã chỉ đạo Phòng Kinh tế, Trạm Trồng trọt và BVTV thị xã cùng với UBND xã xuống tận ruộng gặp nông dân, xác minh làm rõ. Đặc biệt là xem xét mức độ thiệt hại để đề xuất hướng giải quyết, hỗ trợ.

“Hiện nay có 45% diện tích lúa sạ bằng giống này là trổ trước, còn lại 55% trổ sau. Khoảng cách trổ trước và sau khoảng 15 ngày. Với tình trạng này, người nông dân sẽ chịu nhiều thiệt hại. Thứ nhất tốn thêm tiền phân bón, thuốc trừ sâu bệnh. Thứ nữa là ảnh hưởng đến năng suất. Cuối cùng là giá lúa thu hoạch sẽ thấp hơn giá lúa bình thường”, ông Huỳnh Văn Chúc - Phó Trưởng trạm Trồng trọt và BVTV thị xã cho biết.

UBND xã Châu Phong đã chủ động liên lạc với Cty TNHH MTV Giống cây trồng Trương Nhứt để bảo vệ quyền lợi cho bà con nông dân. Ngày 24/7 vừa qua, UBND xã tổ chức cuộc đối thoại giữa 21 hộ nông dân với đại diện Cty Trương Nhứt. Theo bà con, với tình hình này thì chắc chắn thua lỗ nặng. Tiền mua giống, phân bón, thuốc BVTV... tất tật đều vay ngân hàng, lãi suất vay đang đè nặng lên đôi vai họ.

Theo ông Trần Hồng Hải, một nông dân mua phải giống lúa OM 6976 114 yêu cầu Cty bồi thường 1 triệu 243 ngàn đồng/công. Tuy nhiên đại diện Cty cho rằng, mức đền bù đó là quá cao. Bởi với diện tích thiệt hại gần 30ha nếu bồi thường với giá nông dân đưa ra thì Cty không có tiền. Cty chỉ đồng ý bồi thường 50% số tiền bà con nông dân bỏ ra mua giống lúa.

Ông Lê Công Tú, đại diện ủy quyền của Giám đốc Cty Trương Nhứt nói, Cty sẽ đề xuất mức đền bù khác, "phù hợp" hơn. Đại diện Cty còn "đổ thừa" rằng, rất có thể do đại lý bán không đúng giống cho bà con nông dân. Với cách trả lời lảng tránh này càng khiến bà con nông dân bức xúc. Bởi trên bao bì của đại lý bán giống ghi rành rành tên và địa chỉ của Cty Trương Nhứt.

Kết thúc cuộc gặp, Cty Trương Nhứt hứa đưa ra mức giá bồi thường chính thức bằng văn bản vào ngày 25/7/2017. Tuy nhiên thời điểm 25/7 đã qua, người dân vẫn chưa nhận được văn bản trên.

Còn ông Nguyễn Trung Giang, Phó Chủ tịch UBND xã Châu Phong cho biết, với mức giá mà người nông dân đưa ra là phù hợp, dù chưa tính công chăm sóc. Ông nói: “Căn cứ những ruộng lúa đã thu hoạch, khi cùng sử dụng giống OM 6976 114 thì dùng giống của Cty Trương Nhất làm thiệt hại năng suất 1,2 - 1,4 triệu đồng/công. UBND xã sẽ yêu cầu Cty đền bù bà con. Nếu không, sẽ báo cáo các ngành chức năng xử phạt Cty tội sản xuất, cung ứng giống kém chất lượng”.

Năm 2016 tại địa bàn ấp Vĩnh Lợi I, xã Châu Phong cũng đã gặp tình trạng trồng bắp nhưng đến ngày thu hoạch thì không có hạt. Nguyên nhân là do thời tiết bất thường ảnh hưởng đến năng suất. Nhưng Cty cung cấp giống bắp đã thể hiện trách nhiệm của mình khi hỗ trợ thỏa đáng cho bà con. Còn lần này thì Cty cung ứng giống lúa lại lẩn tránh.

Làm lụng vất vả, đầu tư công sức, tiền của với mong muốn mùa màng bội thu nhưng với tình hình này thì thiệt hại của bà con là không tránh khỏi. Đã gặp khó mỗi khi được mùa mất giá, giờ lại gánh thêm tình trạng lúa trổ không đều, quả là bài học đắt giá cho bà con trong việc lựa chọn giống lúa tự phát, không theo hướng dẫn, khuyến cáo của ngành chuyên môn và chính quyền địa phương.